Wat is excessief lenen?

De wetgever heeft het langdurig belastinguitstel aan banden gelegd door wettelijk grenzen te stellen aan excessief lenen. Om vast te kunnen stellen of je als DGA excessief geleend hebt, moeten we eerst bekijken wat er wordt verstaan onder excessief lenen. 

Het moet gaan om een schuld van de DGA aan de BV die groter is dan €500.000 (in 2023 mocht dit €700.000 zijn). Een of meerdere leningen vallen onder de wet excessief lenen wanneer:

• De leningen van verschillende rechtspersonen worden bij elkaar opgeteld. Stel, een DGA heeft drie BV’s waar hij elk een schuld van €200.000 heeft; ook in dat geval is er sprake van excessief lenen;

• Leningen voor de eigen woning die voor 31 december 2022 zijn afgesloten, vallen buiten de regeling excessief lenen;

• Leningen voor de eigen woning die na 1 januari 2023 zijn afgesloten, worden buiten beschouwing gelaten op de voorwaarde dat het hier een hypothecaire lening betreft.
• Schulden van de DGA en diens fiscaal partner worden bij elkaar opgeteld;

• Ook leningen aan kinderen en ouders tellen mee. Anders zou je als DGA de lening op naam van je (minderjarige) kind kunnen zetten en op die wijze alsnog de regels kunnen omzeilen.
• In de berekening of er wel of geen sprake is van excessief lenen, wordt er geen rekening gehouden met vorderingen die de DGA op de BV heeft.

Gevolgen excessief lenen

Wanneer je een aanmerkelijk belang hebt – grofweg meer dan 5% van de aandelen in een BV bezit – word je over de voordelen uit de BV belast in box 2. Dit houdt bijvoorbeeld in dat je 24,5% belasting afdraagt over dividenden die je ontvangt over dit aandelenbezit. 

Wanneer een DGA een lening heeft die wordt aangemerkt als excessief lenen krijgt de DGA te maken met een strafheffing. Deze houdt in dat het gedeelte van de lening dat hoger is dan de drempel van €500.000 als een fictief regulier voordeel uit aanmerkelijk belang wordt gezien, en belast wordt in box 2.

Op dat moment wordt het gedeelte van de schuld hoger dan €500.000 automatisch belast tegen 24,5%. Dus stel dat een DGA een schuld heeft van €600.000, dan wordt deze over €100.000 belast tegen 24,5%.

Het jaar erop wordt de drempel in box 2 verhoogd met €100.000, omdat hierover al eens belasting is afgedragen. Je betaalt dus niet ieder jaar opnieuw belasting over het bedrag dat boven de drempel uit komt. 

Aflossing van de schuld

De regeling excessief lenen zal misschien tot vervelende situaties leiden, waarbij het geleende geld niet meer voorhanden is maar er wel belasting betaald moet worden. 

Wat kun je als DGA doen om de gevolgen te verzachten of in te spelen op de regeling? Enkele voorbeelden zijn: